Zapraszamy Państwa na XIII konferencję z cyklu „Architektura Miast”. Tym razem przyjrzymy się obiektom związanym z szeroko rozumianym transportem i komunikacją, takim jak: dworce kolejowe (osobowe oraz towarowe) i autobusowe, porty lotnicze, punkty przeładunkowe, stacje postojowe, zajezdnie, oraz ich infrastrukturze technicznej. Omawiane obiekty  zostaną pokazane w szerokim ujęciu, uwzględniającym: historię realizacji, wykorzystywanie nowatorskich technologii i rozwiązań budowlanych, ale również zmieniających się potrzeb podróżnych i rynku obrotu towarami. Obiekty architektury transportu zostaną również przedstawione w kontekście przestrzeni miejskiej, ze zwróceniem uwagi na zmiany układu przestrzennego miejskich ośrodków w wyniku pojawiania się obiektów związanych z usługami transportowymi oraz wpływ na rozwój ekonomiczny i codzienne życie mieszkańców.

Na konferencji pojawią się naukowcy i badacze z różnych ośrodków z Polski m.in. z: Chojnic, Gdańska, Gdyni, Jeleniej Góry,  Katowic, Krakowa, Kwidzyna, Łodzi, Przemyśla, Szczecina, Torunia, Warszawy, Wrocławia oraz Zamościa. Konferencja stanowi kontynuację cyklu zainicjowanego w 2008 roku. Od 2016 roku tematyczne sesje naukowe odbywają się we wrześniu każdego roku i są okazją do zgłębiania zagadnień z zakresu architektury XIX i XX wieku ukierunkowanych tematem przewodnim. Dotychczas podejmowane były takie tematy jak m.in.: architektura sakralna, szpitalna, tereny zielone, architekci w miastach, architektoniczny wystrój wnętrz czy architektura poprzemysłowa.

W komitecie naukowym konferencji zasiadają: prof. dr. hab. Remigiusz Grochal, prof. dr hab. Hanna Grzeszczuk-Brendel, dr hab. Tomasz Krzemiński,  dr hab. Michał Pszczółkowski oraz prof. dr hab. Jacek Woźny.

Komitet naukowy:

 

• prof. dr. hab. Remigiusz Grochal (Politechnika Bydgoska)
• prof. dr hab. Hanna Grzeszczuk-Brendel (Politechnika Poznańska)
• dr hab. Tomasz Krzemiński (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
• dr hab. Michał Pszczółkowski (Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku Uniwersytet Zielonogórski)
• prof. dr hab. Jacek Woźny (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy)

 

Sekretarz naukowy:

 

• dr Mateusz Soliński

 

Program konferencji:

CZWARTEK, 25 września 2025

 

• 9.00–10.00 – rejestracja uczestników
• 10.00 – otwarcie konferencji: Ewa Krupa – dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy, powitanie gości

 

I SESJA REFERATOWA

 

• mgr Bogna Derkowska-Kostkowska, Mały dworzec, w małym mieście. Więcbork
• mgr Rafał Kubiak (Muzeum Solca im. Księcia Przemysła w Solcu Kujawskim), Dworzec i infrastruktura kolejowa w Solcu Kujawskim i Przyłubiu
• mgr Krystian Strauss (Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy), Dworzec towarowy w Bydgoszczy. Historia, architektura i teraźniejszość
• dr Paulina Piotrowska-Górzkowska (Muzeum Diecezjalne w Toruniu), Między funkcją a formą – dworzec kolejowy w Iławie
• mgr Karolina Mrowińska (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Toruniu), Stacja Grudziądz – historia i czasy współczesne

 

Dyskusja

 

•  12.15 – przerwa kawowa

 

12.30 – II SESJA REFERATOWA

 

• mgr Łukasz Rzepczyński (Zamek w Kwidzynie, Muzeum Zamkowe w Malborku), mgr inż. Piotr Kazimierowski (Forum Historii Kolei), Architektura infrastruktury budowlanej i technicznej Kwidzyńskiej Kolei Dojazdowej z pierwszej połowy XX wieku na tle historii jej funkcjonowania
• mgr Marta Dąbrowska (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach, Delegatura w Bielsku-Białej), Architektura kolei w przestrzeni miasta – przypadek Czechowic-Dziedzic
• mgr Damian Otta (Chojnickie Stowarzyszenie Miłośników Kolei), Stacja kolejowa w Chojnicach jako stymulant rozwoju miasta
• mgr inż. arch. Adam Sapeta (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków zs. w Przemyślu), Zabytkowy węzeł kolejowy w Rzeszowie – wyzwania związane z wprowadzeniem ochrony konserwatorskiej

 

Dyskusja

 

• 14.00 – przerwa kawowa

 

15.30 – III SESJA REFERATOWA

 

• dr inż. arch. Jacek Chrząszczewski (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie), Architektura transportu i komunikacji w Wieliczce od połowy XIX wieku po zniszczenia, rewitalizację i inspirację w pierwszej ćwierci XXI wieku
• dr Ewelina Polańska (Akademia Zamojska), dr Jakub Żygawski (Archiwum Państwowe w Zamościu; Akademia Zamojska), „Fanaberie” po zamojsku. Istniejące oraz niezrealizowane obiekty architektury transportu kolejowego w Zamościu w XX wieku
• mgr Magdalena Bajer (Uniwersytet Jagielloński), mgr Adam Parol (Uniwersytet Jagielloński), Przeobrażenia architektury węzłów transportowych w Słupsku
• Nina Kucharczyk (Uniwersytet Jagielloński), Przemysł, kolej, planowanie: infrastruktura transportowa Kombinatu im. Lenina jako przykład architektury przemysłowej PRL
• mgr inż. arch. Łukasz Woźniak (Politechnika Łódzka), dr Maciej Loba (Politechnika Łódzka), Dworzec kolejowy miejscem wielopłaszczyznowej komunikacji. Idea, ideologia, idealizm – język architektury jako kategoria pojęciowa. Architektura jako wielopłaszczyznowy komunikat językowy na przykładzie dworców Warszawy, Gdyni i Łodzi

 

Dyskusja

 PIĄTEK, 26 września 2025

9.00 – rozpoczęcie drugiego dnia konferencji

9.15 – IV SESJA REFERATOWA

 

• mgr Robert Cymborski, Od Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej przez Dworzec Główny do Warszawskiej Kolei Dojazdowej
• dr Agnieszka May-Bednarz (Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna” w Jeleniej Górze), Dworce kolejowe na terenie karkonosko-izerskim. Historia i architektura
• Jakub Jastrzębski (Muzeum Krakowa), Zanikanie. Ślady infrastruktury „Kocmyrzówki” na terenie Krakowa
• mgr Julia Goska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika), Dworzec jako brama nowoczesności. Infrastruktura i imaginarium kolejowe Paryża przełomu XIX i XX wieku

 

Dyskusja

 

• 10.40 – przerwa kawowa

 

11.00 – V SESJA REFERATOWA

 

• Remigiusz Grochowiak, Przystanki i poczekalnie tramwajowe jako ważny element małej architektury miejskiej na przykładzie wybranych realizacji na ziemiach polskich w XIX i XX wieku
• mgr Przemysław Kuryło (Muzeum Techniki i Komunikacji – Zajezdnia Sztuki w Szczecinie), Tramwaj na Cmentarz Centralny. Przejmowanie architektury niemieckiego Szczecina przez Polaków w 1945 roku na podstawie źródeł archiwalnych, zbiorów muzealnych oraz relacji świadków historii, ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury drogowej i transportu publicznego
• mgr Blanka Ciężka (Muzeum Warszawy), Stacje benzynowe w warszawskim krajobrazie miejskim okresu przed- i powojennego
• mgr Adam Pacholak (Uniwersytet Wrocławski), Nowoczesność na starcie – Port Lotniczy dla Wrocławia po upadku „żelaznej kurtyny

 

Dyskusja

 13.00 – podsumowanie i zakończenie konferencji.