logo miasta - trzy kolorowe spichrze
Translate:

38 rocznica Bydgoskiego Marca




We wtorek 19 marca odbyły się uroczyste obchody upamiętniające 38. rocznicę Bydgoskiego Marca. Otwarto także wystawę historycznych fotografii związanych z wydarzeniami z 1981 roku – plansze ze zdjęciami oglądać można na ulicy Mostowej.


Na Moście Staromiejskim otwarto wystawę pt. „Marzec, w którym świat wstrzymał oddech”.  To najważniejsze wydarzenia i historyczne zdjęcia związane z Kryzysem Bydgoskim z 1981 roku ukazane na 20 planszach.  Ekspozycja realizowana jest w ramach obchodów Bydgoskiego Roku Wolności we współpracy z Europejskim Centrum Solidarności i Instytutem Pamięci Narodowej. Na fotografiach zobaczyć można m. in. rolników i działaczy bydgoskiej „Solidarności”, w tym m. in. Jana Rulewskiego i Andrzeja Gwiazdę, uczestników strajku w bydgoskiej siedzibie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, zdjęcia z negocjacji z władzami, Lecha Wałęsę przemawiającego do tłumu z balkonu siedziby „Solidarności” czy fotografie z manifestacji.

Ekspozycję można oglądać do 23 kwietnia.

 

Po otwarciu wystawy, zastępca Prezydenta Mirosław Kozłowicz złożył kwiaty pod tablicą upamiętniającą strajk chłopski (przy ulicy Dworcowej). Po mszy świętej w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła, uroczystości przeniosły się pod Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki – tam także, pod tablicą upamiętniającą marcowe wydarzenia, złożone zostały kwiaty w imieniu władz Miasta. Obchody zakończyły uroczystości z udziałem m. in. władz wojewódzkich i miejskich, a także przedstawicieli „Solidarności” i Instytutu Pamięci Narodowej. Nie zabrakło też bohaterów tamtych wydarzeń, m. in. Jana Rulewskiego, Senatora RP.

Bydgoski marzec – rys historyczny

Kryzys w stosunkach między władzami, a opozycją zapoczątkowała odmowa rejestracji rolniczej Solidarności. Jednym z głośniejszych wydarzeń, które zapoczątkowała tzw. bydgoski marzec, było rozpoczęcie strajku okupacyjnego gmachu WK ZSL przez chłopską Solidarność. Powołany 16 marca Wojewódzki Komitet Strajkowy już następnego został przekształcony w Ogólnopolski Komitet Strajkowy NSZZ RI Solidarność.

Najpierw, w godzinach rannych 16 marca, rolnicy usiłowali opanować siedzibę WZKiOR, a gdy to się im nie udało, zajęli gmach WK ZSL (ul. Dworcowa 87). Następnego dnia Strajkujący domagali się m.in.: uznania przez władze zjazdu Rady i Zarządu WZKR oraz zalegalizowania NSZZ RI Solidarność.

W atmosferze strajku chłopskiego odbywała się 19 marca sesja Wojewódzkiej Rady Narodowej. W spotkaniu wzięła udział delegacja Solidarności z przewodniczącym bydgoskiego MKZ Janem Rulewskim na  czele. Do godz. 13.40 obrady przebiegały zgodnie z planem. Sesja została jednak niespodziewanie zakończona, a trwająca dyskusja przeniesiona na następną sesję. Wśród opuszczających salę znalazł się obecny na sesji wicepremier Mach. Wraz z delegacją Solidarności w budynku postanowiło zostać 45 radnych.  W godzinach wieczornych bydgoskie i poznańskie oddziały ZOMO wyprowadziły przy użyciu siły pozostających na sali członków Solidarności. W trakcie interwencji dotkliwie pobito Jana Rulewskiego, Mariusza Łabentowicza oraz Michała Bartoszcze z rolniczej Solidarności.

Jeszcze wieczorem tego samego dnia w kilku bydgoskich zakładach pracy ogłoszono gotowość strajkową. Protesty stopniowo obejmowały cały kraj. Po kilku dniach trudnych negocjacji, w których uczestniczył Lech Wałęsa udało się osiągnąć 30 marca 1981 r. porozumienie i zapobiec eskalacji konfliktu. Władze przyznały, że „zamknięcie sesji WRN nastąpiło bez zachowania obowiązujących reguł prawnych, a użycie sił dla usunięcia przedstawicieli Solidarności z budynku Urzędu Wojewódzkiego było działaniem sprzecznym z przyjętymi dotąd zasadami rozwiązywania konfliktów społecznych”. W zamian za to związek odstąpił od przeprowadzenia strajku powszechnego.

Do ostatecznej rejestracji NSZZ Rolników Indywidualnych doszło 12 maja 1981 roku.