- Konsekwentnie pracujemy nad tym, by przywrócić dawną świetność terenom nad Starym i Nowym Kanałem Bydgoskim – mówi zastępca prezydenta Bydgoszczy Michał Sztybel. - Realizujemy projekty, które pozwalają eksponować jego walory historyczne i zachować zielony charakter. Równocześnie zależy nam, by nowe funkcje rekreacyjne wprowadzać tak, by to miejsce umożliwiało też aktywny wypoczynek. Istniejącą infrastrukturę chcemy też lepiej dostosować do oczekiwań mieszkańców: zadbać o dodatkowe miejsca do odpoczynku, nowe nasadzenia. Wprowadzimy rozwiązania poprawiające estetykę małej infrastruktury w postaci ławek, barierek, oświetlenia. Ważnym elementem jest wprowadzanie iluminacji, które mają podkreślać walory kanału również po zmroku. W pierwszej kolejności – już w przyszłym roku, zlecimy wykonanie podświetlenia śluz nad Starym Kanałem. By osiągnąć jak najlepszy efekt będziemy działać według przygotowywanej koncepcji, która skonsultujemy z mieszkańcami.

Wstępna koncepcja zagospodarowania otoczenia Kanału Bydgoskiego przedstawiona została radom osiedli oraz stowarzyszeniom mieszkańców. Wczesną wiosną zostanie poddana konsultacjom społecznym. Będą mogli się w nich wypowiedzieć wszyscy mieszkańcy. Dokument będzie wyznaczał docelowe zagospodarowanie terenu. Wszystkie nowe inwestycje, także projekty zgłaszane w ramach BBO, będą musiały być zgodne z powstającym opracowaniem.

W mijającym roku w otoczeniu Kanału Bydgoskiego zostało zrealizowanych kilkanaście dużych inwestycji. Ich wartość szacowana jest na 10 mln zł. Trwają przygotowania do kolejnych zadań. Ważną rolę w procesie rewitalizacji tej części Bydgoszczy pełni Muzeum Kanału Bydgoskiego.

- Zależy nam, by otoczenie Kanału stało się nie tylko ładnym miejscem, ale równie ważne jest, by toczyło się tu życie – mówi kustosz Muzeum Kanału Bydgoskiego Tomasz Izajasz. – Stąd szereg pomysłów związanych z urządzaniem nad jego brzegami wydarzeń kulturalnych, zabaw, pikników, pokazów. Dzięki temu, że dwa lata temu zaczęliśmy funkcjonować w nowej siedzibie możemy realizować znacznie więcej projektów, z których korzystają bydgoszczanie. Również zgłosimy swoje spostrzeżenia w trakcie konsultacji.

Najważniejsze elementy koncepcji

Projektanci zakładają, że wszystkie zmiany muszą przede wszystkim wzmacniać rolę kanału na tym obszarze. W swoim opracowaniu zaproponowali między innymi:

• nacisk w działaniach inwestycyjnych na inwestycje związane z pracami konserwatorskimi, remontowymi, związanymi z utrzymaniem bieżącym itp. dotyczącymi Kanału Bydgoskiego jako obiektu zabytkowego;
• wzmacnianie w kompozycji przestrzennej obiektu poprzez działania konserwatorskie związane z zachowaniem jak najwyższych walorów śluz, brzegów kanału, zabudowy towarzyszącej i najbliższego otoczenia kanału;
• nacisk na działania związane z utrwalaniem obiektu i jego historii (w tym fragmentów poddanych przebudowie lub zasypaniu) - w przestrzeni i świadomości mieszkańców - podświetlanie dekoracyjne śluz i brzegów (w wybranych miejscach), punkty (tablice) informacyjne związane z historią, strukturą obiektu i inne działania;
• podział obszaru na strefy o zróżnicowanych funkcjach;
• adaptację wybranych form zagospodarowania terenów o wysokich walorach przyrodniczych i kulturowych;
• wprowadzenie standardów w zakresie form zagospodarowania i utrzymania z uwzględnieniem cech charakterystycznych (stylistycznych) kompozycji przestrzennej i funkcji (historycznych lub/i współczesnych);
• podkreślenie stref wejściowych z uwzględnieniem poprawy dostępności dla wszystkich grup oraz walorów estetycznych kompozycji przestrzennej (strefy reprezentacyjne);
• określenie stref lokalizacji dodatkowego wyposażenia;
• priorytetowe traktowanie drzew i wartościowej zieleni – nowe elementy nie powinny powodować wycinki i uszkodzenia drzew;
• wprowadzenie iluminacji podkreślających ceglane ściany śluz;
• stosowanie rozwiązań przyjaznych dla zwierząt;
• ujednolicenie opraw oświetleniowych;
• ujednolicanie elementów małej architektury;
• remonty nawierzchni;
• wykorzystanie zagłębień terenowych oraz dawnych rowów jako elementu systemu gospodarowania wodą opadową i roztopową;
• stosowanie tzw. „małej retencji” do zatrzymania części wód deszczowych;
• stosowanie małej architektury sportowej i zabawowej o leśnym charakterze z przewagą drewna i stali,
• wszystkie ciągi piesze dopuszczone także dla rowerzystów;
• wyznaczenie dodatkowych miejsc dla wędkarzy.

To już się udało

Ostatnio wokół Kanału Bydgoskiego zleciliśmy też szereg innych inwestycji związanych z rewitalizacją tego obszaru:

• remont konserwatorski wrót trzech śluz (zadanie zakończone);
• budowa drogi rowerowej pomiędzy Flisami i Osową Górą (długość ok. 500m,  prace na finiszu);
• budowa ścieżki pieszej na Miedzyniu (długość ok. 1000m,  pomiędzy ulicami Krośnieńską i Plażową oraz w rejonie kładki. Inwestycja obejmuje również stworzenie miejsc wypoczynku i rekreacji poprzez m.in. montaż małej architektury, wykonanie nasadzeń zieleni niskiej, renowację trawników, wykonanie łąki kwietnej, zakończenie prac wiosną);
• dosadzenie nad brzegami Kanału Bydgoskiego ponad 100 nowych drzew (lip, brzóz, jabłoni, śliw, ozdobnych,  oraz 250 krzewów (tawuły, berberysy, rokitniki, tarniny, nasadzenia finalizowane będą wiosną);
• budowa pszczółkowego placu zabaw na Okolu (z urządzeniami zabawowymi nawiązującymi do otaczającej teren przyrody, roślin znajdujących się nad Kanałem. Wygląd i wyposażenie placu ma pomagać lepiej zrozumieć ważną rolę pszczół w ekosystemie. I etap zadania zakończony. W związku z uzyskanym dofinansowaniem z PFRON zostanie zrealizowany etap II – m.in. plac zabaw dla dzieci młodszych, ścieżki, ławki, kosze na śmieci);
• umocnienie brzegów po stronie Wilczaka (zadanie zakończone);
• budowa boiska do gry w bule  oraz tyrolki – czyli zjazdu linowego przy Czarnej Drodze (przetargi);
• dostarczenie mobilnej sceny na potrzeby imprez plenerowych (konstrukcja odebrana przez Muzeum Kanału Bydgoskiego).

Unikatowy zabytek

Stary Kanał Bydgoski to zachowany do dziś odcinek sztucznej drogi wodnej wybudowanej w latach 1773 – 1774. Koncepcja budowy połączenia wodnego Brdy i Noteci przecinającego linię wododziału powstała za czasów panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. W 1766 roku jeden z najwybitniejszych kartografów Franciszek Florian Czaki opracował projekt kanału Brda-Noteć. Z uwagi na I rozbiór Polski, który nastąpił w 1772 r., prace nad projektem zostały wstrzymane. Koncepcje połączenia rzeki Brdy i Noteci przejął i zrealizował król pruski Fryderyk II na podstawie projektu powstałego również w 1772r. autorstwa Franza Balthasara Schönberga von Brenkenhoffa. Prace budowlane, którymi kierował Wilhelm Dornstein, trwały od wiosny 1773r. do połowy września 1774r. W tym czasie powstał kanał długości 26,7 km z 10 drewnianymi śluzami. Pracujemy nad uznaniem Kanału Bydgoskiego za pomnik historii. To niezbędny krok, który pozwoli następnie starać się o wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Więcej informacji na ten temat znajduje się w tekście "Kanał Bydgoski - walczymy o godny status i pieniądze".