logo miasta - trzy kolorowe spichrze
Translate:

W rocznicę urodzin kryptologa




16 sierpnia w 1905 r. przy ul. Wileńskiej 6 w Bydgoszczy przyszedł na świat Marian Rejewski. W 112. rocznicę urodzin kryptologa przypominamy jego postać. W miejscach związanych z jego osobą złożone zostały kwiaty od bydgoszczan.


O Marianie Rejewskim, matematyku i kryptologu, członku zespołu, który złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej, Enigmy, przypominają tablice umieszczone w różnych punktach miasta oraz ławeczka-pomnik, autorstwa Michała Kubiaka, u zbiegu ulic Gdańskiej i Śniadeckich, odsłonięta w 2005 r., w 100. rocznicę urodzin tego znakomitego bydgoszczanina.

Poświęcone kryptologowi tablice mieszczą się na frontonie budynku przy ul. Wileńskiej 6, w miejscu gdzie urodził się i mieszkał jako dziecko, na budynku Muzeum Wojsk Lądowych przy ul. Czerkaskiej oraz na gmachu I LO przy pl. Wolności, gdzie Rejewski uczył się i w 1923 r. zdał maturę (w Państwowym Gimnazjum Klasycznym).

Kilka dni temu kolejna tablica poświęcona wybitnemu kryptologowi została wmurowana w ścianę budynku przy ul. Gdańskiej 10. Tam Rejewski mieszkał w latach 1962-69 i tam właśnie dokładnie 50 lat spisał swoje wspomnienia. W 1967 r. przeszedł na emeryturę, a dwa lata później przeprowadził się do Warszawy, gdzie mieszkała jego córka, Janina.

 

W najbliższych dniach kolejna tablica upamiętniająca Rejewskiego pojawi się na budynku przy ul. Dworcowej 10, gdzie również mieszkał. Przypominamy, że trwa konkurs na projekt muralu, którym ozdobiona zostanie ściana kamienicy przy ul. Gdańskiej 10. Mural ma – oczywiście – upamiętniać kryptologa. Szczegóły konkursu poniżej.

Natomiast na początku roku szkolnego w Zespole Szkół nr 24 (ul. Puszczykowa), któremu patronuje Marian Rejewski, odsłonięta zostanie tablica, która wraz z wszystkimi wymienionymi wcześniej miejscami utworzy ścieżkę edukacyjną dla uczniów i turystów.

Marian Rejewski po zdaniu w 1923 r. egzaminu dojrzałości studiował matematykę na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1928-29 uczestniczył w kursie kryptologii dla studentów kończących studia matematyczne i biegle znających język niemiecki. W grudniu 1932 r., pracując w Sztabie Głównym Wojska Polskiego w Warszawie, rozwiązał szyfr Enigmy. Po dołączeniu do Rejewskiego jego dwóch kolegów ze studiów, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego, razem aż do wybuchu wojny pracowali nad doskonaleniem deszyfru niemieckiej maszyny. W czasie wojny umożliwiło to Brytyjczykom odczytywanie zaszyfrowanej niemieckiej korespondencji. Wojnę, Rejewski z Różyckim i Zygalskim spędzili we Francji i Wielkiej Brytanii, gdzie kontynuowali swoją pracę. Do Polski Marian Rejewski powrócił w 1946 r. Przez 20 lat pracował w bydgoskich przedsiębiorstwach. W 1967 r. przeszedł na emeryturę, a dwa lata później przeprowadził się do Warszawy. Kilka lat później ujawnił swój udział w rozpracowaniu Enigmy. Zmarł 13 lutego 1980 r. w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Przypominamy, że w związku z przypadającą w 2015 roku 110. rocznicą urodzin rodowitego bydgoszczanina Mariana Rejewskiego Rada Miasta Bydgoszczy podjęła decyzję o ustanowieniu roku 2015 – Rokiem Mariana Rejewskiego. Przez cały rok w mieście odbywały się wydarzenia popularyzujące postać Mariana Rejewskiego i przypominające o jego wybitnych dokonaniach.