logo miasta - trzy kolorowe spichrze
Translate:

Niezwykła kolekcja fortepianów




Na 670. rocznicę urodzin miasta Bydgoszczy zaprezentowano nową odsłonę Kolekcji Zabytkowych Fortepianów im. Andrzej Szwalbego.

Pałac w Ostromecku

Kolekcja im. Andrzeja Szwalbego w Ostromecku to jedna z trzech największych kolekcji tych instrumentów w kraju. Obejmuje ona kilkadziesiąt instrumentów (52) zbudowanych w czasie ostatnich 200 lat, w tym największą w Europie grupę fortepianów wykonanych w wytwórniach znajdujących się na ziemiach polskich.

Początki kolekcji sięgają 1970 r., kiedy to Filharmonia Pomorska pozyskała od Technikum Chemiczno-Elektrycznego w Grudziądzu fortepian skrzydłowy firmy Carl Julius Gebauhr wyprodukowany w Królewcu. W ciągu następnych kilku lat dyrektor Andrzej Szwalbe wraz z Beniaminem Voglem stworzyli unikatową kolekcję ponad czterdziestu instrumentów głownie z XIX, a także z XX w. W tworzeniu kolekcji, wśród wielu celów A. Szwalbego, był m. in. ten, aby zabytkowe fortepiany służyły pianistom i studentom pianistyki do zgłębiania ich specyficznych właściwości brzmieniowych i możliwości artykulacyjnych, charakterystycznych dla ubiegłych epok, a także do koncertów historycznych. Intencją było także zachowanie świadectwa o niegdyś świetnie rozwiniętym polskim budownictwie fortepianów oraz możliwość porównania go z ówczesnymi osiągnięciami światowymi.



Na przełomie XX i XXI w. kolekcja została przejęta przez Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy i ulokowana, zgodnie z dawną wizją dyr. Szwalbego w kompleksie pałacowym w pobliskim Bydgoszczy Ostromecku. Dawniej nosiła nazwę Kolekcji Zabytkowych Fortepianów Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy. Obecnie jej opiekunem jest Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy.

W kolekcji znajdziemy prawie wszystkie formy fortepianów z XIX i I poł. XX w.,  co czyni ją niezwykle ważną dla historyków i muzykologów. Są to m.in. formy skrzydłowe, stołowe (w tym buduarowy), pionowe – pianina, oraz formy mieszane,  czyli hybrydy, a w ich wnętrzach niemal wszystkie typy mechaniki, rejestrów brzmieniowych, zdobień. Z polskich wytwórców najczęściej reprezentowani są warszawscy budowniczowie: Kasper Zdrodowski, Józef Budynowicz, Antoni Zakrzewski oraz wytwórnia Krall&Seidler.

Kolekcja może pochwalić się też prawdziwymi rarytasami. Najstarszy fortepian w Polsce znajduje się w Sandomierzu. Zbudowano go w 1774 roku. Tymczasem ostromecki zbiór może poszczycić się instrumentami niemalże równie starymi, zbudowanymi około roku 1800. Jednym z najstarszych instrumentów jest empirowy fortepian Johanna Friedricha Marty’ego z Królewca – jego powstanie jest datowane na lata 1810–1820. Najstarszy instrument pochodzi z 1942 roku – jest to klawikord wolny.