logo miasta - trzy kolorowe spichrze
Translate:

Marian Rejewski uhonorowany w Krakowie




Marian Rejewski, pochodzący z Bydgoszczy wybitny polski matematyk i kryptolog oraz Jerzy Różycki i Henryk Zygalski zostali w piątek, 6 września upamiętnieni w podziemiach kościoła świętych Piotra i Pawła w Krakowie.


Wybitni polscy matematycy, którzy jako pierwsi złamali kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma mają symboliczny grób w Krakowie. 

W piątek 6 września w sarkofagu w podziemiach kościoła świętych Piotra i Pawła przy ul. Grodzkiej w Krakowie uroczyście zostały złożone urny z ziemią z miejsc związanych ze śmiercią Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego. 

Z inicjatywą uhonorowania polskich kryptologów wyszła Fundacja Panteon Narodowy, która w ten sposób chce uczcić 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Podczas uroczystości, Miasto reprezentowała Iwona Waszkiewicz, zastępca prezydenta Bydgoszczy. 

Marian Rejewski urodził się 16 sierpnia w 1905 r. przy ul. Wileńskiej 6 w Bydgoszczy. Na budynku zawisła tablica upamiętniająca jego postać. Ale to niejedne miejsce w naszym mieście, w którym oddaje się hołd wybitnemu kryptologowi. O Marianie Rejewskim, członku zespołu, który złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigmy, przypominają tablice umieszczone w różnych punktach miasta: ławeczka-pomnik autorstwa Michała Kubiaka u zbiegu ulic Gdańskiej i Śniadeckich, a także mural na szczytowej ścianie kamienicy przy ul. Gdańskiej 10. 

Poświęcone kryptologowi tablice mieszczą się także – oprócz wspomnianej Wileńskiej 6, na budynku Muzeum Wojsk Lądowych przy ul. Czerkaskiej, na gmachu I LO przy pl. Wolności, gdzie Rejewski uczył się i w 1923 r. zdał maturę (w Państwowym Gimnazjum Klasycznym) oraz na budynku przy ul. Gdańskiej 10 gdzie Rejewski mieszkał w latach 1962-69. 

----------------------

Marian Rejewski po zdaniu w 1923 r. egzaminu dojrzałości studiował matematykę na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1928-29 uczestniczył w kursie kryptologii dla studentów kończących studia matematyczne i biegle znających język niemiecki. W grudniu 1932 r. pracując w Sztabie Głównym Wojska Polskiego w Warszawie, rozwiązał szyfr Enigmy. Po dołączeniu do Rejewskiego jego dwóch kolegów ze studiów, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego, razem aż do wybuchu wojny pracowali nad doskonaleniem deszyfru niemieckiej maszyny. W czasie wojny umożliwiło to Brytyjczykom odczytywanie zaszyfrowanej niemieckiej korespondencji. Wojnę Rejewski z Różyckim i Zygalskim spędzili we Francji i Wielkiej Brytanii, gdzie kontynuowali swoją pracę. Do Polski Marian Rejewski powrócił w 1946 r. Przez 20 lat pracował w bydgoskich przedsiębiorstwach. W 1967 r. przeszedł na emeryturę, a dwa lata później przeprowadził się do Warszawy. Kilka lat później ujawnił swój udział w rozpracowaniu Enigmy. Zmarł 13 lutego 1980 r. w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.